Rozwojowy charakter sprawy karnej nie uzasadnia stosowania tymczasowego aresztowania

Zgodnie z art258§1 pkt 2 k.p.k. Sąd może postanowić o tymczasowym aresztowaniu podejrzanego, gdy zachodzi uzasadniona obawa matactwa z jego strony.

Obawa matactwa ze strony podejrzanego jest jedną z najczęściej podawanych przez Prokuratorów okoliczności na uzasadnienie wniosków o zastosowanie wobec podejrzanych tymczasowego aresztowania

Przez matactwo procesowe rozumie się bezprawne utrudnianie toczącego się postępowania karnego, w szczególności poprzez nakłanianie przez podejrzanego świadków do składania fałszywych zeznań lub nakłanianie współpodejrzanych do złożenia niezgodnych z prawdą wyjaśnień.

W moim doświadczeniu zawodowym wielokrotnie spotykałem się z wnioskami Prokuratorów, w których wskazywali na konieczność zastosowania tymczasowego aresztowania ze względu na rozwojowy charakter sprawy, tzn. możliwość postawienia podejrzanemu nowego zarzutu popełnienia przestępstwa.

Zilustruję to następującym przykładem: Prokurator przedstawia podejrzanemu zarzut popełnienia przestępstwa oszustwa, np. wyłudzenia kredytu bankowego i kieruje wobec niego do Sądu wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania. We wniosku Prokurator uzasadnia, że „sprawa ma charakter rozwojowy”, tzn przewiduje możliwość przedstawienia podejrzanemu zarzutu popełnienia jeszcze dwóch innych przestępstw, np. oszustwa na szkodę dwóch innych banków. W uzasadnieniu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania Prokurator wyjaśnia, że tymczasowe aresztowanie podejrzanego jest konieczne, by bez groźby matactwa ze strony podejrzanego zgromadzić materiał dowodowy, np. przesłuchać świadków na potwierdzenie tych nowych, nie postawionych jeszcze podejrzanemu zarzutów.

Przedstawiona wyżej praktyka działania Prokuratorów jest całkowicie błędna. Nie da się jej pogodzić z treścią art.249§1 i § 2 k.p.k., zgodnie z którymi tymczasowe aresztowanie może zostać zastosowane jedynie wobec podejrzanego, a więc osoby, wobec której zostało wydane postanowienie o przedstawieniu zarzutu popełnienia przestępstwa jeżeli zgromadzone w sprawie dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzuconego mu przestępstwa.

Oznacza to, że Sąd rozpatruje wniosek Prokuratora i argumenty w nim podane jedynie w zakresie przestępstwa, które zostało zarzucone podejrzanemu przed skierowaniem do Sądu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Z tego powodu wszelkie argumenty Prokuratora dotyczące innych czynów, których podejrzanemu jeszcze nie zarzucono nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia Sądu.

Jeżeli zatem Sąd w uzasadnieniu postanowieniu o zastosowaniu wobec podejrzanego tymczasowego aresztowania powołał się w ślad za Prokuratorem na rozwojowy charakter sprawy, a więc możliwość popełnienia przez podejrzanego innych, nie zarzuconych mu jeszcze przestępstw i konieczność zgromadzenia dotyczących ich dowodów, to takie postanowienie Sądu jest błędne i należy złożyć na nie zażalenie.